Artikel uit Groen Kennisnet | Kirsten van Valkenburg
11 augustus 2022
De Koninklijke Nederlandse Plantenziektekundige Vereniging (KNPV) organiseerde onlangs een themabijeenkomst: ‘Ziektebestrijding (bijna) zonder fungiciden in 2030 in open teelten. Hoe dan?’ Vier sprekers geven aan dat er nog veel moet gebeuren voordat dit mogelijk is, waarbij voor de fruitteelt de uitdaging het grootst is.
Het verminderen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen is volgens bollenteler Nick Hulsebosch tien stappen vooruit en twintig achteruit. Dat vertelde hij op de bijeenkomst van de KNPV, waarvan de 4 lezingen zijn terug te zien.
De afgelopen 10 jaar is het middelengebruik op het familiebedrijf van Hulsebosch in Schagerbrug met 50% afgenomen. Momenteel wordt met een eigen zaaimengsel voor groenbemester, zelf samengestelde compost en een mineralenmeststoffenmix gezorgd voor een gezonde bodem op het bedrijf. Want een gezonde bodem geeft een gezond gewas, waardoor minder gewasbeschermingsmiddelen nodig zijn, aldus Hulsebosch.
De reductie is bereikt door samen te werken met een groep van gelijkgestemde bollentelers. Zij experimenteerden de afgelopen jaren volop, op zoek naar de ideale combinatie om de bodem te verbeteren. Hulsebosch experimenteerde ook een keer met een teelt zonder gebruik van fungiciden, maar hij zag vervolgens een ziek gewas. “Dan leer je het snel af”, laat hij weten.
Middelengebruik in open teelten
Spreker Yvonne Gooijer van CLM (Centrum voor Landbouw en Milieu) schetst een beeld van het gebruik van fungiciden in de Nederlandse akkerbouw, fruitteelt en bollenteelt over de laatste 20 jaar. Vooral in de fruitteelt ligt het percentage fungiciden van het totale middelengebruik hoog, tussen 57% en 66%. Voor deze sector zal telen zonder fungiciden een grote uitdaging vormen. In absolute zin ligt er een uitdaging in de bollenteelt, waar gemiddeld 80 kg per ha aan gewasbeschermingsmiddelen wordt gebruikt, waarvan ongeveer 40% fungiciden.
Milieubelasting fungiciden
Daarna bespreekt Gooijer de milieubelasting van fungiciden op grondwater, waterleven en bodemleven. Die is gebaseerd op de CLM Meetlat. De milieubelasting op grondwater neemt vanaf 2014 fors toe, met een lichte afname vanaf 2018. De toename wordt veroorzaakt door een grotere afzet van fungiciden uit de groep van de azolen, die meestal meer uitspoelingsgevoelig zijn dan andere fungiciden.
De effecten van fungiciden op het waterleven is vanaf 2018 gehalveerd, omdat toen de verplichte driftreductie van 50 naar 75% ging. Belasting door fungiciden op het bodemleven is de afgelopen 10 jaar gelijk gebleven.
